ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ 1826 - ΕΛΛΑΔΑ σήμερα...

Με αφορμή την 184^η επέτειο μνήμης της Εξόδου της Ηρωικής Φρουράς του Μεσολογγίου προς την Ελευθερία.

Έχοντας την ευκαιρία

να ζήσω από κοντά τα μέρη όπου έζησαν και πολέμησαν οι πρόγονοί μας, να σκαρφαλώσω μικρός τα κανόνια και τον Φράχτη (έστω τη σημερινή του απομίμηση) και να παίξω με τις μπάλες τους…

να περπατήσω πολλές φορές στον Κήπο των Ηρώων και να περιδιαβώ τα ήρεμα νερά της Λίμνης που περιβάλλει το Μεσολόγγι, να ζήσω εσπερινούς στη Φοινικιά - εκεί που οδηγούσε ο απογευματινός περίπατος τον Λόρδο Βύρωνα…

να νοιώσω την επιβλητικότητα του τόπου, την υγρασία, τα νερά, το ηλιοβασίλεμα, την κάψα του ήλιου μες την απόλυτη σιγή του μεσημεριού…

να στοχαστώ την πείνα και την ανέχεια, μάχες τρομερές σώμα με σώμα, ανατινάξεις, λαγούμια και φωνές πνιγμένες στο αίμα πάνω στην φοβερή Ντάπια «Τερίμπιλε» που δεσπόζει το κανόνι του Φραγκλίνου….

να δω το συγκρότημα σπιτιών του Καψάλη –το ανατολικό μέρος από τα Καψαλέϊκα σώζεται ακόμα- και το σπίτι που έμενε ο Λόρδος Βύρωνας ακριβώς στη μεσοτοιχία, το πρώτο τυπογραφείο που ίδρυσε ο Ελβετός Ιάκωβος Μάγερ και πολλά άλλα…

Αναρωτιόμουν πάντα τί νόημα έχουν όλα αυτά για εμάς σήμερα.

Γιατί με έπιανε ένα σφίξιμο στην καρδιά όταν περιδιάβαινα αυτά τα μέρη, γιατί έκλαιγα όταν έβλεπα τους τάφους και τα μνημεία στον Κήπο των Ηρώων, γιατί τόσοι ξένοι επέλεξαν να ζήσουν και να πεθάνουν μαζί με τους Έλληνες σε εκείνη τη μικρή λουρίδα γης που κυριεύονταν από τη θάλασσα;

Γιατί ντόπιοι αγράμματοι ψαράδες αν τους ρωτήσεις σήμερα για τον Βύρωνα θα σου πούν «ένας γενναίος άνδρας που ήρθε να πεθάνει για την Ελλάδα επειδή αγαπούσε την ελευθερία»;

Γιατί ο Μάγερ στο τελευταίο φύλλο των Μεσολογγίτικων Χρονικών λίγες μέρες πριν την έξοδο μακαρίζει εαυτόν και την οικογένειά του λέγοντας ότι θα εξαγνιστεί χύνοντας το αίμα του πλάι στους απογόνους του Ηρακλή και του Αχιλλέα;

Και τέλος, γιατί παιδιά, νιοί και γέροντες/γερόντισσες απήγγειλαν και τραγουδούσαν κλαίγοντας, όρθιοι, ολόκληρο το μελοποιημένο ποίημα του Σολωμού «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» όταν το παρουσίασε ο Μαρκόπουλος στην κεντρική πλατεία του Μεσολογγιού πριν μερικά χρόνια;

Πολλά τα ερωτήματα και οι σκέψεις…

Συνήθως ο χρόνος που μεσολαβεί, τα βιβλία της Ιστορίας και τα πομπώδη λόγια μάς αποπροσανατολίζουν. Αμβλύνουν θύμησες, ηρωοποιούν καταστάσεις, εξιδανικεύουν την καθημερινότητα και καταλήγουν σε πανηγυρικούς που λίγο συγκινούν σήμερα τους νέους.

Δεν ήταν άνθρωποι εκείνοι που έζησαν και πολέμησαν στο Μεσολόγγι;

Δεν είχαν καθημερινά προβλήματα, έρωτες, πάθη, μίση, ίντριγκες, γάμους, λύπες, χαρές, κοινωνικές ανισότητες;

Δεν πείνασαν; Δεν λιγοψύχησαν, δεν σκέφτηκαν να φύγουν να γλιτώσουν όσο ήταν ακόμη νωρίς;

Και βέβαια… όλα αυτά και ακόμη περισσότερα…

Όμως, όπως ακριβώς οι πρόγονοί τους –χιλιάδες χρόνια πριν- προτίμησαν να υπερασπίσουν τις ιδέες τους, τη γη τους, την ελεύθερη βούληση, τον πολιτισμό τους απέναντι στην απειλή των Περσών, έτσι και τούτοι ένοιωσαν ότι η ελευθερία και η αυτοδιάθεση ήταν πολύ ανώτερα αγαθά από όλα όσα τους πρόσφεραν οι αντίπαλοι για να φύγουν.

Δεν αποφάσισαν να γίνουν ήρωες για να τους μελετά η ιστορία. Η ψυχή και οι ιδέες τους, η ελευθερία βούλησης ήταν αυτή που τους κινούσε. Κι όταν πια η σάρκα δεν άντεχε άλλο, αυτά τους έτρεφαν και τους κρατούσαν υπερασπιστές των χαρακωμάτων. Μεσολογγίτες, Σουλιώτες, Επτανήσιοι, ελληνόφωνοι αρβανίτες, ψαράδες, γεωργοί, τυχοδιώκτες, νησιώτες, ξένοι (ευρωπαίοι – σκανδιναβοί - αμερικάνοι) ανένταχτοι, ρομαντικοί κι επαναστάτες, ενάντια στην κυριάρχη πολιτική των ευρωπαϊκών κυβερνήσεών τους… Όλοι αυτοί υπεράσπιζαν τις ιδέες τους και τα ιδανικά τους.

Η έξοδος δεν ήταν απλά μια φυγή. Ήταν μια απόφαση ζωής και στήριξης των ιδανικών αυτών. Τα ιδανικά δεν έχουνε πατρίδες, δεν φυλακίζονται σ’ ένα τόπο. Αποφάσισαν να εξέλθουν του τόπου εκείνου μαζί με τις αρχές και τις αξίες τους και να τις κουβαλήσουν όπου κι αν πήγαιναν.

Δεν βγήκαν με σκοπό να γίνουν ολοκαύτωμα. Βγήκαν συντεταγμένα σε τρία σώματα, από τις τρεις μεγάλες ντάπιες και θέρισαν τον εχθρό σχίζοντας δρόμο με τα σπαθιά όπως λέει και ο ποιητής, μέσα από το βάλτο. Να ζήσουν ελεύθεροι, έτσι ή αλλιώς, ζωντανοί ή νεκροί. Το ένα -δε- σώμα δύναμης 1500 μαχητών (ανδρών-γυναικών), υπό τον Μακρή, πέρασε σχεδόν αλώβητο μέσα από σύνταγμα του Αιγυπτιακού στρατού.

Κι αν σήμερα είμαστε περήφανοι που ζούμε σ’ αυτόν τον τόπο, δεν είμαστε περήφανοι έτσι γενικά και αόριστα που είμαστε Έλληνες. Δεν μας πρέπουν κενά μηνύματα εθνικοφροσύνης.

Είμαστε περήφανοι που μπορούμε να κατανοήσουμε τα ιδανικά και τις αρχές που υπεράσπισαν με τη ζωή τους εκείνοι που έζησαν σ’ αυτόν τον τόπο πριν από εμάς και που ενέπνευσαν ανθρώπους ελεύθερους και ανεξάρτητους από όλο τον κόσμο να’ ρθούν και να τα υπερασπιστούν μαζί μας.

«Κάθε ελεύθερος άνθρωπος είναι δημότης Μεσολογγίου» καλοσωρίζει μια επιγραφή τους επισκέπτες στην κεντρική Πύλη της Πόλης.

Εύχομαι, στους δύσκολους καιρούς που ζούμε οι αρχές της ελευθερίας, αξιοπρέπειας, ελεύθερης βούλησης και αυτοδιάθεσης να είναι σύμμαχοί σας στη ζωή που χαράζετε μπροστά σας. Έτσι θα τιμάτε με τον καλύτερο τρόπο όλους αυτούς που θυσιάστηκαν για την πατρίδα.

Κλείνω με τα λόγια του ποιητή:

«Δρόμο να σχίσουν τα σπαθιά

κι ελεύθεροι να ζήσουν

εκείθε με τους αδελφούς

εδώθε με το Χάρο»

Έξοδος (Διονύσιος Σολωμός – Γιάννης Μαρκόπουλος)